The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

dark beardtongue, Whipple's beardtongue, Whipple's penstemon

Tushar Range beardtongue

Habit Herbs.
Stems

ascending to erect, (8–)20–65(–100) cm, glabrous or ± puberulent proximally, ± puberulent or glandular-pubescent distally, not glaucous.

prostrate, spreading, or ascending, 6–12 cm, retrorsely hairy, hairs pointed, sometimes also appressed, white, scalelike.

Leaves

basal and cauline, not leathery, glabrous;

basal and proximal cauline 40–90(–130) × (5–)10–30(–75) mm, blade ovate to lanceolate or elliptic, base tapered to cuneate, margins entire or ± repand, denticulate, or dentate, apex obtuse to acute;

cauline 2–5 pairs, short-petiolate or sessile, 25–60(–85) × 3–15(–25) mm, blade lanceolate to oblanceolate, base tapered to clasping or cordate-clasping, margins entire, sometimes ± repand to denticulate, apex obtuse to acute.

not leathery, glabrous or sparsely hairy, hairs appressed, white, scalelike abaxially, ± densely hairy, hairs appressed, white, scalelike adaxially;

cauline 1–5 pairs, petiolate, 6–16 × 2–4.5 mm, blade obovate to spatulate, base tapered, apex rounded to mucronate or acute.

Thyrses

interrupted or continuous, secund, (2–)5–35 cm, axis sparsely to densely glandular-pubescent, verticillasters 2–5(–7), cymes 2–4-flowered, 2 per node;

proximal bracts lanceolate, 11–85 × 1–18 mm, margins entire or ± repand proximally;

peduncles and pedicels ascending to erect, glandular-pubescent.

continuous, secund, 2–12 cm, axis retrorsely hairy, hairs appressed or spreading, white, scalelike, sometimes also glandular-pubescent distally, verticillasters 3–12, cymes 1–3(or 4)-flowered, 1 per node;

proximal bracts spatulate to oblanceolate, 8–17 × 1.4–4 mm;

peduncles and pedicels spreading to ascending, glandular-pubescent, hairs appressed, white, scalelike.

Flowers

calyx lobes lanceolate, 7–10 × 1–2.2 mm, glandular-pubescent;

corolla brownish purple to bluish violet, sometimes ochroleucous, lavender, or white, with alternating white or lavender and purple nectar guides in dark-colored forms, with lavender nectar guides in light-colored forms, ventricose to ventricose-ampliate, 20–27(–30) mm, glandular-pubescent externally, sparsely white-villous internally abaxially, tube 5–8 mm, throat abruptly inflated, 8–10 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens included or longer pair reaching orifice, pollen sacs opposite, explanate, 1–1.4 mm, dehiscing completely, connective splitting, sides glabrous, sutures smooth;

staminode 12–15 mm, reaching orifice or exserted, 0.6–1.1 mm diam., tip straight to slightly recurved, distal 1–3 mm sparsely to densely villous, hairs yellow, to 1 mm;

style 12–16 mm.

calyx lobes lanceolate to oblong, 3–5 × 0.7–1 mm, herbaceous-margined, glandular-pubescent and retrorsely hairy, hairs appressed, white, scalelike;

corolla blue to lavender, or violet, lined internally abaxially with reddish violet nectar guides, ampliate, 12–18 mm, yellow-lanate internally abaxially, tube 5–6 mm, throat gradually inflated, 3.5–5 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens reaching orifice or longer pair exserted, filaments glabrous, pollen sacs opposite, navicular to subexplanate, 0.6–0.8 mm, sutures papillate;

staminode 7–8 mm, included, flattened distally, 0.2–0.3 mm diam., tips straight to recurved, distal 6–7 mm pubescent, hairs yellow or orange, to 0.7 mm;

style 11–14 mm.

Capsules

6–9 × 4–5 mm, glandular-puberulent distally.

3–5 × 3–4 mm.

2n

= 16.

Penstemon whippleanus

Penstemon xylus

Phenology Flowering Jun–Aug(–Sep). Flowering Jun–Aug.
Habitat Rocky slopes in subalpine forests, alpine meadows. Sandy or gravelly slopes, sagebrush shrublands, aspen woodlands, pine woodlands.
Elevation 2100–3700 m. (6900–12100 ft.) 2100–3100 m. (6900–10200 ft.)
Distribution
from FNA
AZ; CO; ID; MT; NM; UT; WY
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
UT
Discussion

Penstemon whippleanus is known from forests and meadows of the Southern and Central Rocky mountains and westward into the Wasatch Mountains and Utah Plateaus. Plants with light-colored corollas often are found growing next to plants with dark-colored corollas.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Penstemon xylus is known from south-central Utah. Populations are documented in Beaver, Garfield, Iron, Piute, and Sevier counties. The placement of P. xylus remains unclear. D. D. Keck (1937) treated it as P. caespitosus subsp. suffruticosus. N. H. Holmgren (1979b) believed it to be more closely related to P. thompsoniae, which also has vestiture of appressed, white, scalelike hairs.

The correct name for Penstemon xylus at the rank of species, which has been a source of confusion, was discussed by C. C. Freeman (2017).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Source FNA vol. 17, p. 227. FNA vol. 17, p. 107.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Penstemon Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Caespitosi
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. yampaënsis
Synonyms P. caespitosus var. suffruticosus
Name authority A. Gray: Proc. Amer. Acad. Arts 6: 73. (1862) — (as Pentstemon) A. Nelson: Bot. Gaz. 34: 31. (1902) — (as Pentstemon)
Web links