The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

side-bells beardtongue, sidebells penstemon

mat beardtongue, mat penstemon

Habit Plants: caudex sometimes herbaceous.
Stems

ascending to erect, (15–)20–45(–50) cm, glabrous.

prostrate, only tip ascending, 2–8(–10) cm, not cinereous, retrorsely hairy, hairs pointed.

Leaves

basal and cauline, glabrous;

basal and proximal cauline 20–80(–102) × 2–25 mm, blade spatulate to oblanceolate, base tapered, apex rounded to obtuse or acute, sometimes mucronate;

cauline 4–6 pairs, sessile, (16–)20–78 × 3–24 mm, blade ovate to elliptic or lanceolate, base clasping to cordate-clasping, apex acute to acuminate.

not leathery, not cinereous, retrorsely hairy, hairs pointed;

cauline 3–20 pairs, petiolate, 2.5–14(–21) × 1–4 mm, blade obovate to spatulate, oblanceolate, or linear, base tapered, apex rounded to acute or mucronate.

Thyrses

interrupted to nearly continuous, secund, 6–24(–31) cm, axis glabrous, verticillasters (2 or)3–10(–12), cymes 2–7-flowered;

proximal bracts ovate, 9–70 × 2–26 mm;

peduncles and pedicels glabrous.

continuous, cylindric to secund, 0.5–3 cm, axis retrorsely hairy to retrorsely cinereous, hairs pointed, sometimes also glandular-pubescent, verticillasters 1–5, cymes 1–3-flowered, 1 per node;

proximal bracts linear, 2.8–13(–17) × 0.7–3 mm;

peduncles and pedicels ascending to erect, retrorsely hairy to retrorsely cinereous, hairs pointed, and glandular-pubescent.

Flowers

calyx lobes ovate, 4–7 × 2.4–4 mm, margins erose, sometimes entire, broadly scarious, glabrous;

corolla blue to violet or lavender, rarely pink, with reddish or reddish purple nectar guides, tubular-funnelform to ventricose, 15–25 mm, glabrous externally, glabrous or sparsely to densely white-villous internally abaxially, tube 8–11 mm, throat gradually inflated, 4–7 mm diam., rounded abaxially;

stamens included or longer pair reaching orifice, pollen sacs opposite, 1–1.4 mm, sutures papillate;

staminode 10–13 mm, included or reaching orifice, 1–1.4 mm diam., tip abruptly recurved, bifurcate, distal 4–6 mm densely villous, hairs golden yellow, to 2 mm;

style 9–15 mm.

calyx lobes lanceolate to linear, 4–6.5(–8.5) × 1–1.5(–1.9) mm, herbaceous- or narrowly scarious-margined, retrorsely hairy, hairs pointed, and sparsely glandular-pubescent;

corolla blue to purplish lavender or lavender, lined internally abaxially with reddish violet nectar guides, funnelform, 10–17(–21) mm, yellow-villous internally abaxially, tube 5–6 mm, throat gradually inflated, 4.5–6 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice or exserted, filaments glabrous, pollen sacs opposite, navicular to explanate, 0.6–1.2 mm, sutures papillate;

staminode 9–12 mm, reaching orifice, flattened distally, 0.3–0.5 mm diam., tip straight to recurved, distal 7–9 mm densely pilose, hairs golden yellow, to 1 mm;

style 13–15 mm.

Capsules

9–12 × 7–9 mm.

3.5–5 × 3–4 mm.

Penstemon secundiflorus

Penstemon caespitosus

Distribution
from FNA
CO; NM; WY
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
AZ; CO; UT; WY
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 2 (2 in the flora).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Varieties 3 (3 in the flora).

The varieties of Penstemon caespitosus are weakly differentiated and largely allopatric.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Cauline leaf blades lanceolate to ovate; corollas light blue or lavender, rarely pink, sparsely to densely white-villous internally abaxially; Colorado, New Mexico, Wyoming.
var. secundiflorus
1. Cauline leaf blades oblanceolate to ovate or elliptic; corollas dark blue or violet, glabrous or sparsely white-villous internally abaxially; Colorado.
var. versicolor
1. Pollen sacs 0.9–1.2 mm; leaf blades oblanceolate; Arizona, Utah.
var. desertipicti
1. Pollen sacs 0.6–0.9 mm; leaf blades obovate, spatulate, oblanceolate, or linear; Colorado, Utah, Wyoming.
→ 2
2. Leaf blades oblanceolate to linear; pollen sacs explanate, 0.6–0.8 mm; Colorado, Utah, Wyoming.
var. caespitosus
2. Leaf blades obovate or spatulate; pollen sacs navicular to subexplanate, 0.8–0.9 mm; Colorado, Utah.
var. perbrevis
Source FNA vol. 17, p. 124. FNA vol. 17, p. 100.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Coerulei Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Caespitosi
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. secundiflorus var. secundiflorus, P. secundiflorus var. versicolor
P. caespitosus var. caespitosus, P. caespitosus var. desertipicti, P. caespitosus var. perbrevis
Name authority Bentham: in A. P. de Candolle and A. L. P. P. de Candolle, Prodr. 10: 325. (1846) — (as Pentstemon) Nuttall ex A. Gray: Proc. Amer. Acad. Arts 6: 66. (1862) — (as Pentstemon)
Web links