The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

cut-leaf beardtongue, Richardson's beardtongue, Richardson's penstemon, shrubby penstemon

hairy beardtongue, northeastern beardtongue, penstémon hirsute

Habit Subshrubs. Herbs.
Stems

ascending to erect, 20–95 cm, retrorsely hairy, hairs pointed, not glaucous.

ascending to erect, 30–80 cm, retrorsely hairy and sparsely to densely glandular-villous, not glaucous.

Leaves

cauline, opposite or subopposite, glabrate or retrorsely hairy, not glaucous;

cauline 5–13 pairs, short-petiolate or sessile, 13–70 × 5–30 mm, blade ovate to lanceolate, base tapered, margins laciniate-dentate to irregularly laciniate-pinnatifid, apex obtuse to acute.

basal and cauline, not leathery, glabrous or sparsely glandular-lanate along midveins, rarely moderately glandular-lanate;

basal and proximal cauline 20–126 × 4–16 mm, blade spatulate to oblanceolate, lanceolate, spatulate, or elliptic, base tapered, margins entire or serrate to dentate, apex rounded to obtuse or acute;

cauline 5–8(–10) pairs, sessile or short-petiolate, 20–130 × 2–30 mm, blade lanceolate to oblanceolate, base clasping or tapered, margins finely to coarsely serrate or dentate, apex acute to acuminate.

Thyrses

interrupted, cylindric, 2–25(–48) cm, axis densely glandular-pubescent, verticillasters 3–7(–15), cymes 2–7-flowered, 1 or 2 per node;

proximal bracts lanceolate, 7–43 × 2–16 mm;

peduncles and pedicels spreading, sparsely to densely glandular-pubescent.

interrupted, conic, 6–37 cm, axis glandular-pubescent to glandular-lanate, verticillasters (3 or)4–8, cymes 2–11(–15)-flowered, 2 per node;

proximal bracts lanceolate to linear, 8–60 × 1–6 mm, margins entire or ± serrate to dentate;

peduncles and pedicels ascending, glandular-pubescent to glandular-lanate.

Flowers

calyx lobes ovate to lanceolate, 4–7 × 1.3–2.3 mm, glandular-pubescent;

corolla bluish to lavender, or pinkish, with reddish purple nectar guides, ventricose-ampliate, 15–32 mm, glandular-pubescent externally, glabrous internally or sparsely to moderately white-lanate abaxially, tube 7–12 mm, throat gradually inflated, 5–14 mm diam., rounded abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice or exserted, filaments glabrous, pollen sacs parallel, 1.3–2 mm, distal 1/2 indehiscent, sides glabrous, sutures denticulate, teeth to 0.2 mm;

staminode 16–23 mm, exserted, 0.3–0.8 mm diam., glabrous or distal 2–8 mm sparsely lanate, hairs yellow, to 2 mm;

style 11–23 mm.

calyx lobes ovate to lanceolate, 4–7 × 1.5–2.3 mm, glandular-pubescent;

corolla lavender or purplish, with or without faint violet nectar guides, bilabiate, personate, tubular, 20–26(–28) mm, glandular-pubescent externally, moderately to densely white-villous internally abaxially, tube 6–7 mm, throat slightly inflated, 6–8 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens included, pollen sacs opposite, navicular to subexplanate, 0.8–1 mm, dehiscing completely, connective splitting, sides glabrous, sutures papillate;

staminode 13–16 mm, exserted, 0.6–0.7 mm diam., tip straight, distal 11–14 mm moderately to densely villous, hairs yellowish, to 1.2 mm;

style 16–18 mm.

Capsules

5–9 × 4–5 mm.

6–9 × 5–6 mm, glabrous.

2n

= 16.

= 16.

Penstemon richardsonii

Penstemon hirsutus

Phenology Flowering May–Jul.
Habitat Sandy or rocky woods, rocky fields, bluffs, cliffs.
Elevation 10–200 m. (0–700 ft.)
Distribution
from FNA
OR; WA; BC
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
CT; DC; DE; IL; IN; KY; MA; MD; ME; MI; NJ; NY; OH; PA; RI; TN; VA; VT; WI; WV; ON; QC
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 3 (3 in the flora).

Penstemon richardsonii consists of three weakly differentiated varieties that are partially sympatric on the eastern slope of the Cascade Range.

The Okanagan-Coville tribe of northeastern Washington and the Paiute tribe of the Great Basin region used Penstemon richardsonii as a drug plant to treat typhoid fever and as a dermatological aid (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Penstemon hirsutus occurs widely in the northeastern United States, and in southern Ontario and Quebec. Its long, tubular, personate corollas and herbage with some stellate hairs may indicate a close relationship with P. oklahomensis and P. tenuiflorus.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Corollas 15–20 mm; styles 11–15 mm; staminodes glabrous or sparsely hairy distally.
var. curtiflorus
1. Corollas 22–32 mm; styles 16–23 mm; staminodes with distal 2–8 mm sparsely lanate, rarely glabrous.
→ 2
2. Leaf blades ovate to lanceolate (in outline), margins laciniate-dentate to irregularly laciniate-pinnatifid.
var. richardsonii
2. Leaf blades ovate, sometimes lanceolate, margins dentate, rarely laciniate-dentate.
var. dentatus
Source FNA vol. 17, p. 241. FNA vol. 17, p. 208.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Saccanthera Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Penstemon
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. richardsonii var. curtiflorus, P. richardsonii var. dentatus, P. richardsonii var. richardsonii
Synonyms Chelone hirsuta, C. pentstemon
Name authority Douglas ex Lindley: Bot. Reg. 13: plate 1121. (1828) — (as Pentstemon) (Linnaeus) Willdenow: Sp. Pl. 3: 227. (1800) — (as Pentstemon)
Web links