The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

thick-leaf beardtongue, thickleaf penstemon

northern beardtongue, Salmon River beardtongue

Stems

ascending to erect, (10–)15–57 cm, glabrous.

decumbent, ascending, or erect, 3–12 cm, retrorsely hairy.

Leaves

basal and cauline, glabrous;

basal and proximal cauline 18–180 × 5–45(–53) mm, blade spatulate to lanceolate, base tapered, apex rounded to obtuse, acute, or mucronate;

cauline 2–5 pairs, short-petiolate or sessile, 15–80 × 7–32 mm, blade obovate, ovate, oblanceolate, or lanceolate, base tapered, clasping, or cordate-clasping, apex acute to rounded or mucronate.

basal and cauline or mostly basal, not leathery, retrorsely hairy;

basal and proximal cauline short-petiolate or sessile, 7–35(–50) × 1–4 mm, blade oblanceolate to linear, base tapered, margins entire, apex obtuse to acute;

cauline 1–3 pairs, sessile, 12–30 × 1–4 mm, blade oblanceolate to oblong or linear, usually arcuate, base tapered, margins entire, apex acute.

Thyrses

continuous or interrupted, cylindric, (5–)9–27 cm, axis glabrous, verticillasters (2–)4–10, cymes (1–)3–6-flowered;

proximal bracts ovate to lanceolate or oblong, 9–46 × 7–15 mm;

peduncles and pedicels glabrous, peduncles to 26 mm.

interrupted to compact, cylindric, 1–6 cm, axis retrorsely hairy, verticillasters 1–6, cymes 1- or 2-flowered, 1 or 2 per node;

proximal bracts oblanceolate to lanceolate, 7–30 × 1–3 mm;

peduncles and pedicels retrorsely hairy and sparsely glandular-pubescent.

Flowers

calyx lobes ovate to lanceolate, (2.5–)4–7 × 1.8–2.8 mm, margins entire or erose, broadly scarious, apex acute to acuminate or caudate, glabrous;

corolla blue to violet, sometimes lavender, with or without reddish violet nectar guides, tubular-funnelform to ventricose, 12–20 mm, glabrous externally, glabrous internally or sparsely white-villous abaxially, tube 4–6 mm, throat gradually inflated, 5–6 mm diam., rounded abaxially;

stamens included or longer pair reaching orifice, pollen sacs opposite, (0.7–)1–1.5 mm, sutures smooth or papillate;

staminode 8–12 mm, reaching orifice or slightly exserted, (0.2–)0.5–2 mm diam., tip recurved, prominently bifurcate, distal 4–8 mm densely villous, hairs yellow to golden yellow, to 2.5 mm;

style 11–15 mm.

calyx lobes lanceolate, 4.5–7 × 1.5–2 mm, puberulent and glandular-pubescent;

corolla blue to violet, with reddish purple nectar guides, tubular-funnelform, 15–20(–23) mm, glabrous or sparsely white-lanate internally abaxially, tube 4–6 mm, throat gradually inflated, not constricted at orifice, 6–8 mm diam., rounded abaxially;

stamens included, pollen sacs opposite, navicular, 0.9–1.2 mm, dehiscing completely, sutures papillate;

staminode 9–12 mm, included, 0.5–0.6 mm diam., tip recurved, distal 6–8 mm sparsely pilose, hairs yellow, to 0.5 mm;

style 9–11 mm.

Capsules

10–14 × 5–7 mm.

4–7 × 3.5–5.5 mm.

Seeds

2–3 mm.

Penstemon pachyphyllus

Penstemon pumilus

Phenology Flowering May–Jun.
Habitat Gravelly soils, limestone, sagebrush shrublands.
Elevation 1400–2100 m. (4600–6900 ft.)
Distribution
from FNA
AZ; NV; UT
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
ID
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 2 (2 in the flora).

E. C. Neese (1993) considered Penstemon mucronatus transitional to P. pachyphyllus var. pachyphyllus in northeastern Utah. Penstemon mucronatus is distinguished from P. pachyphyllus var. pachyphyllus by its narrower staminodes bearing shorter, less tangled hairs, and its nectar guides extending onto the corolla limbs.

The Havasupai tribe of northwestern Arizona uses leaves of Penstemon pachyphyllus to make a deer call for hunting (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Penstemon pumilus is known from east-central Idaho in Butte, Clark, Custer, and Lemhi counties. The arcuate cauline leaves with acute apices and tufted basal leaves reliably distinguish this species from the other diminutive members of sect. Cristati.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Staminodes 8–9 × 1–2 mm, distal 6–8 mm densely villous, hairs to 2.5 mm; Utah.
var. pachyphyllus
1. Staminodes 10–12 × (0.2–)0.5–1 mm, distal 4–7 mm densely villous, hairs to 1.5 mm; Arizona, Nevada, Utah.
var. congestus
Source FNA vol. 17, p. 123. FNA vol. 17, p. 142.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Coerulei Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Cristati
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. pachyphyllus var. congestus, P. pachyphyllus var. pachyphyllus
Synonyms P. nitidus var. major
Name authority A. Gray ex Rydberg: Fl. Rocky Mts., 770, 1066. (1917) — (as Pentstemon) Nuttall: J. Acad. Nat. Sci. Philadelphia 7: 46. (1834) — (as Pentstemon pumilum)
Web links