The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

thick-leaf beardtongue, thickleaf penstemon

Canaan Mountain beardtongue, sandloving penstemon

Stems

ascending to erect, (10–)15–57 cm, glabrous.

decumbent to ascending, 5–26 cm, usually ± fistulose, glutinous and covered with sand, not glaucous.

Leaves

basal and cauline, glabrous;

basal and proximal cauline 18–180 × 5–45(–53) mm, blade spatulate to lanceolate, base tapered, apex rounded to obtuse, acute, or mucronate;

cauline 2–5 pairs, short-petiolate or sessile, 15–80 × 7–32 mm, blade obovate, ovate, oblanceolate, or lanceolate, base tapered, clasping, or cordate-clasping, apex acute to rounded or mucronate.

basal and cauline, not leathery, glutinous and covered with sand, not glaucous;

basal and proximal cauline 18–80 × 4–15 mm, blade oblanceolate, base tapered, margins entire, crisped, apex obtuse to acute;

cauline 2–5 pairs, sessile, 15–75 × 2–8 mm, blade oblanceolate to lanceolate, base tapered to truncate, margins crisped, apex rounded or obtuse to acute.

Thyrses

continuous or interrupted, cylindric, (5–)9–27 cm, axis glabrous, verticillasters (2–)4–10, cymes (1–)3–6-flowered;

proximal bracts ovate to lanceolate or oblong, 9–46 × 7–15 mm;

peduncles and pedicels glabrous, peduncles to 26 mm.

continuous, cylindric, 4–15 cm, axis glutinous and covered with sand, verticillasters 4–10, cymes 1–6-flowered, 2 per node;

proximal bracts lanceolate, 14–45 × 2–5(–8) mm;

peduncles and pedicels glutinous and covered with sand.

Flowers

calyx lobes ovate to lanceolate, (2.5–)4–7 × 1.8–2.8 mm, margins entire or erose, broadly scarious, apex acute to acuminate or caudate, glabrous;

corolla blue to violet, sometimes lavender, with or without reddish violet nectar guides, tubular-funnelform to ventricose, 12–20 mm, glabrous externally, glabrous internally or sparsely white-villous abaxially, tube 4–6 mm, throat gradually inflated, 5–6 mm diam., rounded abaxially;

stamens included or longer pair reaching orifice, pollen sacs opposite, (0.7–)1–1.5 mm, sutures smooth or papillate;

staminode 8–12 mm, reaching orifice or slightly exserted, (0.2–)0.5–2 mm diam., tip recurved, prominently bifurcate, distal 4–8 mm densely villous, hairs yellow to golden yellow, to 2.5 mm;

style 11–15 mm.

calyx lobes lanceolate, 5–6.5 × 1–2 mm, glutinous and covered with sand;

corolla lavender to blue-lavender, with violet nectar guides, weakly ventricose, 14–17 mm, glabrous externally, usually glutinous and covered with sand distally, especially on lobes, glabrous internally, tube 5–6 mm, throat gradually inflated, not constricted at orifice, 5–6 mm diam., slightly 2-ridged abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice, pollen sacs opposite, navicular, 0.9–1.4 mm, dehiscing completely or incompletely, connective splitting or not, sides glabrous, sutures papillate;

staminode: 8–9 mm, included, 0.3–0.5 mm diam., tip straight, distal 4–5 mm sparsely papillate, papillae violet, to 0.2 mm;

style 10–12 mm.

Capsules

10–14 × 5–7 mm.

3.5–6.5 mm.

Seeds

2–3 mm.

Penstemon pachyphyllus

Penstemon ammophilus

Phenology Flowering May–Jun.
Habitat Sand dunes, ponderosa pine forests, mixed shrublands.
Elevation 1800–2200 m. (5900–7200 ft.)
Distribution
from FNA
AZ; NV; UT
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
UT
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 2 (2 in the flora).

E. C. Neese (1993) considered Penstemon mucronatus transitional to P. pachyphyllus var. pachyphyllus in northeastern Utah. Penstemon mucronatus is distinguished from P. pachyphyllus var. pachyphyllus by its narrower staminodes bearing shorter, less tangled hairs, and its nectar guides extending onto the corolla limbs.

The Havasupai tribe of northwestern Arizona uses leaves of Penstemon pachyphyllus to make a deer call for hunting (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Penstemon ammophilus is known from Garfield, Kane, and Washington counties. Populations occur on aeolian sand, derived from the Navajo Sandstone. The fistulose stems of P. ammophilus are unique in Penstemon.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Staminodes 8–9 × 1–2 mm, distal 6–8 mm densely villous, hairs to 2.5 mm; Utah.
var. pachyphyllus
1. Staminodes 10–12 × (0.2–)0.5–1 mm, distal 4–7 mm densely villous, hairs to 1.5 mm; Arizona, Nevada, Utah.
var. congestus
Source FNA vol. 17, p. 123. FNA vol. 17, p. 161.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Coerulei Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Glabri
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. pachyphyllus var. congestus, P. pachyphyllus var. pachyphyllus
Synonyms P. nitidus var. major
Name authority A. Gray ex Rydberg: Fl. Rocky Mts., 770, 1066. (1917) — (as Pentstemon) N. H. Holmgren & L. M. Shultz: Brittonia 34: 381, fig. 1. (1982)
Web links