The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

bunchleaf penstemon, foothill beardtongue, foothill penstemon

large beardtongue, largeflower penstemon, shell-leaf beardtongue

Habit Subshrubs.
Stems

ascending to erect, 30–150 cm, glabrous or retrorsely hairy, hairs pointed, rarely glaucous.

erect, (40–)50–95(–120) cm, glabrous.

Leaves

essentially cauline, basal absent or essentially so, opposite, glabrous or retrorsely hairy to puberulent, hairs pointed, rarely glaucous;

cauline 5–11 pairs, petiolate or sessile, 10–100 × 0.5–12 mm, blade oblanceolate to lanceolate or linear, base tapered to clasping, margins entire, apex acute.

basal and cauline, glabrous;

basal and proximal cauline 30–160 × 6–50 mm, blade spatulate to obovate, base tapered, apex rounded to obtuse or acute;

cauline 4–8 pairs, sessile, 18–90(–110) × 15–50 mm, blade spatulate to orbiculate, base clasping, apex rounded to obtuse.

Thyrses

interrupted or continuous, cylindric, (6–)10–32 cm, axis glabrous or retrorsely hairy, verticillasters (3–)5–14, cymes 1(–3)-flowered, (1 or)2 per node;

proximal bracts lanceolate to linear, 5–65 × 0.5–5 mm;

peduncles and pedicels ascending to erect, glabrous or retrorsely hairy.

interrupted, cylindric, 12–30(–40) cm, axis glabrous, verticillasters 3–7(–9), cymes 2–4-flowered;

proximal bracts ovate to elliptic or orbiculate, (9–)16–83 × (9–)16–54 mm;

peduncles and pedicels glabrous.

Flowers

calyx lobes obovate to oblanceolate or ovate to lanceolate, 2.6–6(–7) × 1.3–3.3 mm, glabrous or puberulent;

corolla blue to violet or purple, without nectar guides, ventricose to ventricose-ampliate, 24–38 mm, glabrous externally, glabrous internally, tube 7–10 mm, throat gradually inflated, 8–11 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens included or longer pair reaching orifice or slightly exserted, filaments glabrous, pollen sacs parallel, 2.2–3 mm, distal 1/3–1/2 indehiscent, sides pubescent to lanate, hairs white, to 0.8 mm near filament attachment, sutures denticulate, teeth to 0.2 mm;

staminode 16–19 mm, included, 0.4–0.6 mm diam., glabrous;

style 18–27 mm.

calyx lobes ovate to lanceolate, 7–11 × 2.5–4 mm, margins entire, rarely erose, herbaceous or narrowly scarious, glabrous;

corolla lavender to blue or pinkish blue, with magenta nectar guides, ampliate, 35–48 mm, glabrous externally, glabrous internally, tube 10–13 mm, throat abruptly inflated, 15–18 mm diam., rounded abaxially;

stamens included, pollen sacs opposite, 2.1–2.6 mm, sutures papillate;

staminode 16–21 mm, included or reaching orifice, 2–2.6 mm diam., tip recurved to coiled, distal 1–2 mm sparsely villous, hairs golden yellow, to 0.5 mm;

style 19–30 mm.

Capsules

6–9 × 4–5 mm.

16–20(–25) × 8–15 mm.

2n

= 16, 32.

= 16.

Penstemon heterophyllus

Penstemon grandiflorus

Phenology Flowering Apr–Jul.
Habitat Sandy or calcareous soils, tallgrass, mixed-grass, and sand prairies.
Elevation 200–1800(–2400) m. (700–5900(–7900) ft.)
Distribution
from FNA
CA
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
CO; CT; IA; IL; IN; KS; MA; MI; MN; MO; MT; ND; NE; NM; OH; OK; SD; TX; WY
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 3 (3 in the flora).

Penstemon heterophyllus apparently occurs only in California (see discussion under 209c. var. purdyi). The species includes three varieties concentrated in the Coast Ranges from Humboldt County south to San Bernardino and San Diego counties.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Widely distributed in the western Midwest and Great Plains in the United States, Penstemon grandiflorus is cultivated as an ornamental for its showy flowers. Reports from Connecticut (D. W. Magee and H. E. Ahles 2007), Indiana (K. Yatskievych 2000), Massachusetts (Magee and Ahles), Michigan (E. G. Voss 1972–1996), and Ohio (T. S. Cooperrider 1995) appear to be based on introductions. Penstemon grandiflorus has been seeded along highways in Iowa and Nebraska, where it is also native.

The validity of the name Penstemon grandiflorus has been debated owing to the meager diagnosis by Nuttall. The name is accepted here, making P. bradburyi Pursh, an illegitimate, superfluous replacement for P. grandiflorus.

The Dakota, Kiowa, and Sioux tribes, centered in the Great Plains, use Penstemon grandiflorus as an analgesic, a gastrointestinal aid, and for fevers (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Thyrse axes glabrous; stems glabrous, rarely retrorsely hairy; calyx lobes obovate to oblanceolate, rarely lanceolate.
var. heterophyllus
1. Thyrse axes retrorsely hairy; stems retrorsely hairy; calyx lobes ovate to lanceolate.
→ 2
2. Cauline leaves 15–45 × 0.5–4 mm, axillary fascicles present, sometimes absent.
var. australis
2. Cauline leaves (25–)30–100 × 2–12 mm, axillary fascicles absent, rarely present.
var. purdyi
Source FNA vol. 17, p. 235. FNA vol. 17, p. 118.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Saccanthera Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Coerulei
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. heterophyllus var. australis, P. heterophyllus var. heterophyllus, P. heterophyllus var. purdyi
Name authority Lindley: Edwards’s Bot. Reg. 22: plate 1899. (1836) — (as Pentstemon heterophyllum) Nuttall: Cat. Pl. Upper Louisiana, no. 64. (1813) — (as grandiflorum)
Web links