The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

Harbour's beardtongue

azure beardtongue, azure penstemon, blue penstemon

Habit Herbs. Subshrubs.
Caudex

rhizomelike.

Stems

decumbent, ascending, or weakly erect, 4–18 cm, retrorsely hairy, not glaucous.

ascending to erect, 13–50(–70) cm, glabrous, glaucous.

Leaves

cauline, not leathery, glabrate, retrorsely hairy, or puberulent;

cauline 2–4 pairs, petiolate or sessile, 7–28 × 3–12 mm, blade spatulate to oblanceolate, base tapered to clasping, margins entire, apex rounded or obtuse to acute.

basal and cauline, basal sometimes few, opposite, glabrous, glaucous;

basal and proximal cauline 15–60 × 2–10(–20) mm, blade obovate to oblanceolate or linear, base tapered, margins entire, apex obtuse to acute;

cauline 3–20 pairs, sessile or proximals short-petiolate, 10–90 × 2–20 mm, blade elliptic to ovate, lanceolate, or linear, base tapered to clasping or cordate-clasping, margins entire, apex obtuse to acute.

Thyrses

interrupted or continuous, ± secund, 1–3 cm, axis ± glandular-pubescent, verticillasters 1 or 2(or 3), cymes 1- or 2-flowered, 1 or 2 per node;

proximal bracts lanceolate, 17–23 × 4–10 mm, margins entire;

peduncles and pedicels ascending to erect, retrorsely hairy and glandular-pubescent.

interrupted or continuous, secund, (3–)6–31 cm, axis glabrous, verticillasters 3–10, cymes 1–3(or 4)-flowered, 2 per node;

proximal bracts ovate to lanceolate, 4–50 × 1–32 mm;

peduncles and pedicels ascending to erect, glabrous.

Flowers

calyx lobes lanceolate, 6–10 × 1.3–2 mm, glandular-pubescent;

corolla lavender or bluish lavender to lavender-purple, without nectar guides, bilabiate, not personate, tubular-funnelform, 15–20 mm, glandular-pubescent externally, densely white-lanate internally abaxially, tube 4–6 mm, throat gradually inflated, 5–6 mm diam., prominently 2-ridged abaxially;

stamens included, pollen sacs opposite, subexplanate, 0.7–0.9 mm, dehiscing completely, connective splitting, sides glabrous, sutures smooth;

staminode 8–9 mm, included, 0.3–0.4 mm diam., tip recurved, distal 4–5 mm moderately to densely lanate, hairs yellow, to 1 mm;

style 11–12 mm.

calyx lobes ovate to oblong or obovate, 2.5–6.5 × 1.4–3.2 mm, glabrous;

corolla violet to blue or purple, with or without purple nectar guides, funnelform to ventricose, 18–35 mm, glabrous externally, glabrous internally, tube 7–9 mm, throat gradually inflated, 8–10 mm diam., slightly 2-ridged abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice or exserted, filaments glabrous, pollen sacs parallel, 1.8–3.5 mm, distal 1/3–1/2 indehiscent, sides hispidulous to pilose, hairs white, to 0.8 mm near filament attachment, sutures denticulate, teeth to 0.3 mm;

staminode 12–19 mm, included, 0.4–0.6 mm diam., glabrous;

style 16–22 mm.

Capsules

6–8 × 4–5 mm, glabrous.

7–11 × 14–6 mm.

2n

= 16.

Penstemon harbourii

Penstemon azureus

Phenology Flowering Jun–Aug.
Habitat Alpine talus, gravel slopes, boulder fields.
Elevation 3200–4200 m. (10500–13800 ft.)
Distribution
from FNA
CO
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
CA; OR
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Penstemon harbourii is found on the high peaks of the Central Rocky Mountains. Populations have been documented in at least 17 counties. Habit, pubescence, and root characters of P. harbourii are somewhat anomalous in sect. Penstemon, prompting D. D. Keck (1945) to suggest possible ties with sect. Caespitosi or sect. Cristati. Molecular data appear to provide support for ties with sect. Caespitosi (A. D. Wolfe et al. 2006; C. A. Wessinger et al. 2016).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Varieties 2 (2 in the flora).

Penstemon azureus occurs from southwestern Oregon to central California.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Calyx lobes obovate to oblong, 2.5–4.8 × 2–3.2 mm, apices cuspidate to mucronate; cauline leaves 10–65 × 4–20 mm, blades elliptic to ovate or lanceolate.
var. azureus
1. Calyx lobes ovate, 5–6.5 × 1.4–2.3 mm, apices acuminate to caudate; cauline leaves 40–90 × 2–6 mm, blades lanceolate to linear.
var. angustissimus
Source FNA vol. 17, p. 206. FNA vol. 17, p. 231.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Penstemon Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Saccanthera
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. azureus var. angustissimus, P. azureus var. azureus
Name authority A. Gray: Proc. Amer. Acad. Arts 6: 71. (1862) — (as Pentstemon) Bentham: Pl. Hartw., 327. (1849) — (as Pentstemon)
Web links