The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

sawsepal penstemon, southern smooth beardtongue, western smooth beardtongue

Metcalf's beardtongue, Metcalfe's beardtongue

Habit Herbs.
Stems

ascending, (10–)50–65(–80) cm, glabrous or puberulent to pubescent, not glaucous.

ascending to erect, 17–40 cm, retrorsely hairy, sometimes also ± glandular-pubescent distally, not glaucous.

Leaves

basal and cauline, or basal absent or reduced, not leathery, glabrous or puberulent to pubescent, not glaucous;

basal and proximal cauline 20–80(–155) × 5–20(–45) mm, blade obovate to oblanceolate or lanceolate, base tapered, margins entire, usually undulate, apex obtuse to acute, sometimes mucronate;

cauline (2 or)3–6(–8) pairs, sessile, 27–120(–150) × (6–)22–35(–43) mm, blade lanceolate, base truncate to cordate, apex obtuse to acute.

basal and cauline, not leathery, retrorsely hairy, sometimes only along midribs and margins;

basal and proximal cauline 12–130 × 10–35 mm, blade ovate to elliptic, base tapered, margins entire or ± denticulate, apex obtuse to acute;

cauline 3 or 4 pairs, petiolate or sessile, 33–100 × 12–27 mm, blade ovate to lanceolate, base tapered to truncate, sometimes clasping on distal ones, margins entire or ± denticulate, apex acute.

Thyrses

continuous, secund, (3–)6–26(–30) cm, axis glabrous or puberulent, verticillasters (3–)5–12, cymes 2–4-flowered, 2 per node;

proximal bracts ovate to lanceolate, 14–100 × 2–36 mm;

peduncles and pedicels glabrous or puberulent, peduncles to 71 mm, pedicels 4–14 mm.

interrupted, cylindric, 5–15 cm, axis glandular-pubescent, verticillasters 3–5, cymes 2–6-flowered, 2 per node;

proximal bracts ovate to lanceolate, 18–50 × 4–22 mm, margins entire;

peduncles and pedicels erect, glandular-pubescent.

Flowers

calyx lobes ovate to orbiculate, 2–11 × 1.3–5.5 mm, glabrous or puberulent;

corolla blue to violet, with reddish purple nectar guides, ventricose, 24–48 mm, glabrous externally, glabrous internally or sparsely to moderately white-lanate internally abaxially, tube 5–12 mm, throat gradually inflated, slightly constricted at orifice, 8–13(–18) mm diam., rounded abaxially;

stamens included or longer pair reaching orifice, pollen sacs divergent, navicular, 1.4–2.5(–2.8) mm, dehiscing incompletely, connective not splitting, sides sparsely to moderately hirsute, hairs white or tan, to 0.5 mm, rarely glabrous, sutures denticulate, teeth to 0.2 mm;

staminode (15–)18–22 mm, included or barely exserted, 0.6–1.3 mm diam., tip straight to recurved, rounded to distinctly bifurcate at apex, glabrous or distal 1–2 mm sparsely lanate, hairs pale yellow, to 1.5 mm;

style 18–20 mm.

calyx lobes lanceolate, 3–6.5 × 0.9–1.5 mm, glandular-pubescent;

corolla lavender to purple, with reddish purple nectar guides, bilabiate, not personate, funnelform, 16–20 mm, glandular-pubescent externally, densely white-lanate internally abaxially, tube 5–7 mm, throat gradually inflated, 5–6 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens included, pollen sacs opposite, navicular, 0.9–1.2 mm, dehiscing completely, connective splitting, sides glabrous, sutures papillate;

staminode 10–12 mm, included or reaching orifice, 0.4–0.5 mm diam., tip recurved, distal 5–6 mm ± villous, hairs golden yellow, to 1.5 mm;

style 10–13 mm.

Capsules

10–17 × 5–8 mm.

5–8 × 3–4 mm, glabrous.

Penstemon glaber

Penstemon metcalfei

Phenology Flowering Jul–Aug.
Habitat Cliffs, slopes, pine and spruce-fir forests.
Elevation 2000–2900 m. (6600–9500 ft.)
Distribution
from FNA
CO; MT; ND; NE; NM; SD; WY
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
NM
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 3 (3 in the flora).

The Penstemon glaber complex has been treated with as many as four species (F. W. Pennell 1920b) or one variable species as treated herein. M. K. W. Latady (1985) found clinal variation in most morphologic characters used to distinguish taxa in the complex and recognized only one species and two varieties: var. glaber (including var. alpinus) in the plains and mountains from southeastern Montana south to central Colorado; and var. brandegeei, in the mountains from central Colorado south to north-central New Mexico. A case for recognizing var. alpinus, as is done here, can be made on morphological, phenological, and ecological grounds.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Penstemon metcalfei is known from the Black Range in Grant and Sierra counties. It was synonymized with P. whippleanus by D. D. Keck (1945); T. K. Todsen (1998) enumerated clear differences between the two species.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Calyx lobes 2–4.8 mm, apices rounded or abruptly short-acuminate; staminode apices rounded.
var. glaber
1. Calyx lobes 3.8–11 mm, apices long-acuminate; staminode apices rounded or bifurcate.
→ 2
2. Staminode apices rounded or bifurcate; corollas 24–35 mm; stems glabrous or puberulent proximally.
var. alpinus
2. Staminode apices usually bifurcate; corollas 27–48 mm; stems puberulent to pubescent proximally.
var. brandegeei
Source FNA vol. 17, p. 167. FNA vol. 17, p. 212.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Glabri Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Penstemon
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. glaber var. alpinus, P. glaber var. brandegeei, P. glaber var. glaber
Synonyms P. puberulus
Name authority Pursh: Fl. Amer. Sept. 2: 738. (1813) — (as Pentstemon glabra) Wooton & Standley: Torreya 9: 145. (1909) — (as Pentstemon)
Web links