The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

blue-stem beardtongue, bluestem penstemon

upright blue beardtongue, wandbloom penstemon

Stems

ascending to erect, (16–)20–60 cm, glabrous or ± puberulent proximally, ± glaucous.

erect, sometimes ascending, (12–)20–65(–90) cm, glabrous or puberulent, not glaucous.

Leaves

basal and cauline, ± leathery or not, glabrous or proximals puberulent proximally or along midveins, ± glaucous;

basal and proximal cauline (30–)50–95 × 10–15(–28) mm, blade spatulate to oblanceolate, base tapered, margins entire, usually undulate, apex rounded to obtuse;

cauline 2–4 pairs, sessile, 20–73 × 4–15 mm, blade lanceolate to elliptic, base truncate to clasping, margins crisped or undulate, apex acute.

basal and cauline or, often, basal absent, not leathery, glabrous or puberulent, not or slightly glaucous;

basal and proximal cauline (20–)60–114 × (3–)12–21 mm, blade oblanceolate or lanceolate, rarely linear, base tapered, margins entire, apex obtuse to acute;

cauline 5–11 pairs, sessile, 40–118 × 3–17 mm, blade lanceolate, base tapered to truncate, apex obtuse to acute.

Thyrses

interrupted, secund to subsecund, (4–)8–31 cm, axis glabrous, verticillasters 5–9(–12), cymes (1 or)2–5-flowered, 2 per node;

proximal bracts ovate to lanceolate, 15–50 × 3–23 mm;

peduncles and pedicels glabrous, peduncles to 18 mm, pedicels 1–7 mm.

continuous, sometimes interrupted, secund, (3–)6–40 cm, axis glabrous or retrorsely hairy, verticillasters (3–)6–14, cymes 2–5-flowered, 2 per node;

proximal bracts lanceolate to linear, 19–74(–98) × 2–10 mm;

peduncles and pedicels glabrous or retrorsely hairy.

Flowers

calyx lobes ovate, 3.5–4.5 × 1.4–2 mm, apex acute to acuminate, glabrous;

corolla blue to violet, with violet nectar guides, funnelform to weakly ventricose, 14–18(–20) mm, glabrous or ± glandular externally, glabrous internally, tube 5–8 mm, throat gradually inflated, not constricted at orifice, 5–7 mm diam., rounded abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice, pollen sacs divergent, navicular-sigmoid, 1.2–1.7 mm, dehiscing incompletely, proximal 1/4 indehiscent, connective not splitting, sides sparsely to moderately pilose, hairs white, to 0.5(–0.7) mm, sutures denticulate, teeth to 0.1 mm;

staminode: 9–11 mm, reaching orifice, 0.2–0.4 mm diam., tip straight, distal 2–6 mm sparsely pilose, hairs golden yellow, to 0.6 mm;

style 9–12 mm.

calyx lobes ovate to elliptic, 2.2–5 × 1.3–2.2 mm, glabrous or puberulent;

corolla violet to lavender, pink-lavender, or purple, with reddish purple nectar guides, ventricose, 17–27 mm, glabrous externally, sparsely white-villous, rarely glabrous, internally abaxially, tube 5–8 mm, throat gradually to abruptly inflated, slightly constricted at orifice, 6–8 mm diam., rounded abaxially;

stamens: longer pair slightly exserted, pollen sacs divergent to opposite, navicular, 1.5–1.8 mm, dehiscing completely or incompletely, connective splitting or not, sides glabrous, sutures smooth or papillate;

staminode 12–14 mm, reaching orifice or exserted, 0.7–1.2 mm diam., tip straight, glabrous;

style 13–15 mm.

Capsules

6–10 × 4–5 mm.

9–14 × 4–8 mm.

Penstemon cyanocaulis

Penstemon virgatus

Phenology Flowering Apr–Jun.
Habitat Rocky slopes, pinyon-juniper, oak, and oak-juniper woodlands.
Elevation 1300–2700 m. (4300–8900 ft.)
Distribution
from FNA
CO; UT
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
AZ; CO; NM; WY
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Penstemon cyanocaulis is known from Mesa, Montrose, and San Miguel counties, Colorado, and Carbon, Emery, Grand, and San Juan counties, Utah. It has crisped or undulate leaf margins that help distinguish it in the field.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Varieties 2 (2 in the flora).

Penstemon virgatus is treated here to include two essentially allopatric varieties. F. S. Crosswhite (1967c) circumscribed the species more broadly, including as subspecies two additional taxa treated here as species: P. pseudoputus and P. putus.

Whole plants or roots of Penstemon virgatus are used by the Ramah Navajo of western New Mexico as a medicine (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Stems puberulent; leaves ± puberulent.
var. virgatus
1. Stems glabrous; leaves glabrous.
var. asa-grayi
Source FNA vol. 17, p. 165. FNA vol. 17, p. 182.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Glabri Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Glabri
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. virgatus var. asa-grayi, P. virgatus var. virgatus
Name authority Payson: Bot. Gaz. 60: 380. (1915) — (as Pentstemon) A. Gray: in W. H. Emory, Rep. U.S. Mex. Bound. 2(1): 113. (1859) — (as Pentstemon)
Web links