The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

Crandall's beardtongue

cut-leaf beardtongue, Richardson's beardtongue, Richardson's penstemon, shrubby penstemon

Habit Subshrubs.
Stems

prostrate, decumbent, ascending, or erect, 2–28 cm, retrorsely hairy or pubescent.

ascending to erect, 20–95 cm, retrorsely hairy, hairs pointed, not glaucous.

Leaves

not leathery, glabrous, glabrate, scabrous, or pubescent, hairs pointed;

cauline (1 or)2–4 pairs, petiolate, (2–)4–47 × 0.5–8 mm, blade elliptic to obovate, oblanceolate, or linear, base tapered, apex acute to mucronate.

cauline, opposite or subopposite, glabrate or retrorsely hairy, not glaucous;

cauline 5–13 pairs, short-petiolate or sessile, 13–70 × 5–30 mm, blade ovate to lanceolate, base tapered, margins laciniate-dentate to irregularly laciniate-pinnatifid, apex obtuse to acute.

Thyrses

continuous, ± secund, 1–8(–16) cm, axis retrorsely hairy, hairs pointed and, usually, sparsely glandular-pubescent, verticillasters (1 or)2–8, cymes 1–4-flowered, 1 or 2 per node;

proximal bracts oblanceolate to linear, 10–25 × 0.5–4 mm;

peduncles and pedicels ascending to erect, retrorsely hairy and, usually, sparsely glandular-pubescent.

interrupted, cylindric, 2–25(–48) cm, axis densely glandular-pubescent, verticillasters 3–7(–15), cymes 2–7-flowered, 1 or 2 per node;

proximal bracts lanceolate, 7–43 × 2–16 mm;

peduncles and pedicels spreading, sparsely to densely glandular-pubescent.

Flowers

calyx lobes lanceolate, 4–7(–7.5) × 0.9–1.8(–2.2) mm, broadly scarious-margined, apex acuminate to caudate, retrorsely puberulent, hairs pointed, and sparsely glandular-pubescent;

corolla blue to violet or lavender, lined internally abaxially with violet or reddish purple nectar guides, funnelform, 14–20 mm, sparsely to densely yellow-lanate or yellow-pilose internally abaxially, tube 6–8 mm, throat gradually inflated, 6–8 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice, filaments glabrous, pollen sacs opposite, navicular to subexplanate, 0.9–1.4 mm, sutures papillate;

staminode 11–14 mm, reaching orifice or exserted, flattened distally, 0.3–0.4 mm diam., tip straight to recurved, distal 7–10 mm densely pilose, hairs golden yellow, to 1 mm;

style 13–15 mm.

calyx lobes ovate to lanceolate, 4–7 × 1.3–2.3 mm, glandular-pubescent;

corolla bluish to lavender, or pinkish, with reddish purple nectar guides, ventricose-ampliate, 15–32 mm, glandular-pubescent externally, glabrous internally or sparsely to moderately white-lanate abaxially, tube 7–12 mm, throat gradually inflated, 5–14 mm diam., rounded abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice or exserted, filaments glabrous, pollen sacs parallel, 1.3–2 mm, distal 1/2 indehiscent, sides glabrous, sutures denticulate, teeth to 0.2 mm;

staminode 16–23 mm, exserted, 0.3–0.8 mm diam., glabrous or distal 2–8 mm sparsely lanate, hairs yellow, to 2 mm;

style 11–23 mm.

Capsules

7–8 × 3.5–4.5 mm.

5–9 × 4–5 mm.

2n

= 16.

Penstemon crandallii

Penstemon richardsonii

Distribution
from FNA
CO; NM; UT
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
OR; WA; BC
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 5 (5 in the flora).

Penstemon crandallii comprises five partly sympatric, sometimes intergrading varieties.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Varieties 3 (3 in the flora).

Penstemon richardsonii consists of three weakly differentiated varieties that are partially sympatric on the eastern slope of the Cascade Range.

The Okanagan-Coville tribe of northeastern Washington and the Paiute tribe of the Great Basin region used Penstemon richardsonii as a drug plant to treat typhoid fever and as a dermatological aid (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Leaves glabrous or sparsely puberulent, especially along margins, blades obovate to elliptic; stems prostrate or decumbent; Colorado.
var. procumbens
1. Leaves glabrate or scabrous to pubescent, blades linear, oblanceolate, or obovate; stems decumbent, ascending, or erect; Colorado, New Mexico, Utah.
→ 2
2. Leaf blades obovate or oblanceolate; stems decumbent to ascending.
→ 3
3. Leaves glabrate or scabrous, blades oblanceolate; Colorado, Utah.
var. crandallii
3. Leaves ± scabrous, blades obovate or oblanceolate; Utah.
var. atratus
2. Leaf blades linear to oblanceolate; stems ascending to erect.
→ 4
4. Stems retrorsely hairy or puberulent, ascending to erect; Colorado, New Mexico.
var. glabrescens
4. Stems puberulent to pubescent, erect; Colorado.
var. ramaleyi
1. Corollas 15–20 mm; styles 11–15 mm; staminodes glabrous or sparsely hairy distally.
var. curtiflorus
1. Corollas 22–32 mm; styles 16–23 mm; staminodes with distal 2–8 mm sparsely lanate, rarely glabrous.
→ 2
2. Leaf blades ovate to lanceolate (in outline), margins laciniate-dentate to irregularly laciniate-pinnatifid.
var. richardsonii
2. Leaf blades ovate, sometimes lanceolate, margins dentate, rarely laciniate-dentate.
var. dentatus
Source FNA vol. 17, p. 101. FNA vol. 17, p. 241.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Caespitosi Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Saccanthera
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. crandallii var. atratus, P. crandallii var. crandallii, P. crandallii var. glabrescens, P. crandallii var. procumbens, P. crandallii var. ramaleyi
P. richardsonii var. curtiflorus, P. richardsonii var. dentatus, P. richardsonii var. richardsonii
Name authority A. Nelson: Bull. Torrey Bot. Club 26: 354. (1899) — (as Pentstemon) Douglas ex Lindley: Bot. Reg. 13: plate 1121. (1828) — (as Pentstemon)
Web links