The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

Crandall's beardtongue

Deaver's or Mount Graham beardtongue, Mt. Graham beardtongue

Stems

prostrate, decumbent, ascending, or erect, 2–28 cm, retrorsely hairy or pubescent.

ascending to erect, 16–60 cm, retrorsely hairy, not glaucous.

Leaves

not leathery, glabrous, glabrate, scabrous, or pubescent, hairs pointed;

cauline (1 or)2–4 pairs, petiolate, (2–)4–47 × 0.5–8 mm, blade elliptic to obovate, oblanceolate, or linear, base tapered, apex acute to mucronate.

basal and cauline, not leathery, glabrous or proximals sometimes puberulent proximally, not glaucous;

basal and proximal cauline 35–110 × 5–22 mm, blade spatulate to oblanceolate, base tapered, margins entire, apex rounded to obtuse;

cauline 3–7 pairs, sessile, 20–95 × 4–16 mm, blade oblanceolate to elliptic or oblong, base tapered, apex obtuse to acute.

Thyrses

continuous, ± secund, 1–8(–16) cm, axis retrorsely hairy, hairs pointed and, usually, sparsely glandular-pubescent, verticillasters (1 or)2–8, cymes 1–4-flowered, 1 or 2 per node;

proximal bracts oblanceolate to linear, 10–25 × 0.5–4 mm;

peduncles and pedicels ascending to erect, retrorsely hairy and, usually, sparsely glandular-pubescent.

continuous, cylindric, 4–13 cm, axis puberulent, verticillasters 3–8, cymes (1 or)2–4-flowered, (1 or)2 per node;

proximal bracts lanceolate, proximals 7–55 × 1–15 mm;

peduncles and pedicels puberulent.

Flowers

calyx lobes lanceolate, 4–7(–7.5) × 0.9–1.8(–2.2) mm, broadly scarious-margined, apex acuminate to caudate, retrorsely puberulent, hairs pointed, and sparsely glandular-pubescent;

corolla blue to violet or lavender, lined internally abaxially with violet or reddish purple nectar guides, funnelform, 14–20 mm, sparsely to densely yellow-lanate or yellow-pilose internally abaxially, tube 6–8 mm, throat gradually inflated, 6–8 mm diam., 2-ridged abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice, filaments glabrous, pollen sacs opposite, navicular to subexplanate, 0.9–1.4 mm, sutures papillate;

staminode 11–14 mm, reaching orifice or exserted, flattened distally, 0.3–0.4 mm diam., tip straight to recurved, distal 7–10 mm densely pilose, hairs golden yellow, to 1 mm;

style 13–15 mm.

calyx lobes lanceolate to oblanceolate, 3–5.5 × 1.5–2.2 mm, glabrous or sparsely puberulent;

corolla lavender to violet, with violet nectar guides, ventricose, 16–25 mm, glabrous externally, sparsely white-lanate internally abaxially, tube 4–5 mm, throat gradually inflated, not constricted at orifice, 6–8 mm diam., rounded abaxially;

stamens: longer pair reaching orifice, pollen sacs opposite, navicular, 1.2–1.5 mm, dehiscing completely or incompletely, connective splitting or not, sides glabrous, sutures smooth or papillate;

staminode 9–14 mm, exserted, 0.7–1 mm diam., tip straight to recurved, distal 0.5–2 mm sparsely to moderately pilose, hairs yellow, to 0.8 mm;

style 10–14 mm.

Capsules

7–8 × 3.5–4.5 mm.

9–12 × 4.5–8 mm.

Penstemon crandallii

Penstemon deaveri

Phenology Flowering Jul–Sep.
Habitat Rocky slopes, pine forests, alpine meadows.
Elevation 2000–3400 m. (6600–11200 ft.)
Distribution
from FNA
CO; NM; UT
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
AZ; NM
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 5 (5 in the flora).

Penstemon crandallii comprises five partly sympatric, sometimes intergrading varieties.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Penstemon deaveri is found in the Pinaleño and White mountains of Arizona and in the Datil, Mogollon, San Mateo, and Zuni mountains of New Mexico. The species has been documented in Apache, Graham, and Greenlee counties, Arizona, and Catron, Cibola, and Socorro counties, New Mexico. The bearded staminodes and glabrous and generally broader leaves of P. deaveri distinguish it from P. virgatus; rare individuals of P. deaveri have glabrous staminodes.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Leaves glabrous or sparsely puberulent, especially along margins, blades obovate to elliptic; stems prostrate or decumbent; Colorado.
var. procumbens
1. Leaves glabrate or scabrous to pubescent, blades linear, oblanceolate, or obovate; stems decumbent, ascending, or erect; Colorado, New Mexico, Utah.
→ 2
2. Leaf blades obovate or oblanceolate; stems decumbent to ascending.
→ 3
3. Leaves glabrate or scabrous, blades oblanceolate; Colorado, Utah.
var. crandallii
3. Leaves ± scabrous, blades obovate or oblanceolate; Utah.
var. atratus
2. Leaf blades linear to oblanceolate; stems ascending to erect.
→ 4
4. Stems retrorsely hairy or puberulent, ascending to erect; Colorado, New Mexico.
var. glabrescens
4. Stems puberulent to pubescent, erect; Colorado.
var. ramaleyi
Source FNA vol. 17, p. 101. FNA vol. 17, p. 165.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Caespitosi Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Glabri
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. crandallii var. atratus, P. crandallii var. crandallii, P. crandallii var. glabrescens, P. crandallii var. procumbens, P. crandallii var. ramaleyi
Synonyms P. hallii var. arizonicus
Name authority A. Nelson: Bull. Torrey Bot. Club 26: 354. (1899) — (as Pentstemon) Crosswhite: Amer. Midl. Naturalist 77: 6, 38. (1967)
Web links