The green links below add additional plants to the comparison table. Blue links lead to other Web sites.
enable glossary links

cardinal beardtongue, scarlet beardtongue

lilac beardtongue, lilac penstemon, slender beardtongue, slender penstemon

Habit Herbs.
Caudex

herbaceous.

Stems

ascending to erect, 32–100 cm, glabrous, slightly glaucous.

ascending to erect, (15–)20–50 cm, retrorsely hairy and glandular-pubescent, not glaucous.

Leaves

glabrous, not glaucous;

basal and proximal cauline 40–80(–150) × 14–40(–60) mm, blade spatulate to obovate, oblanceolate, or elliptic, base tapered, margins entire, apex rounded to obtuse;

cauline 3–7 pairs, sessile, (11–)20–135 × 9–50 mm, blade spatulate to elliptic, ovate, or subcordate, base truncate to broadly cordate-clasping, apex rounded to acute or mucronate.

basal and cauline, not leathery, glabrous or sparsely, rarely densely, puberulent;

basal and proximal cauline 25–75 × 4–15 mm, blade ovate to oblanceolate or lanceolate, base tapered, margins subentire or ± serrate, apex obtuse to acute;

cauline 4–7 pairs, sessile, 25–80(–90) × (2–)4–10(–15) mm, blade lanceolate to linear, base truncate to clasping, margins entire or serrulate to serrate, apex acute to acuminate.

Thyrses

secund, (3–)6–44 cm, axis glabrous, verticillasters 3–15, cymes 2–4(–8)-flowered;

proximal bracts suborbiculate, ovate, or lanceolate, (4–)16–60 × (2–)5–45 mm;

peduncles and pedicels erect, glabrous.

interrupted, sometimes continuous, cylindric, (3–)5–17(–21) cm, axis glandular-pubescent, verticillasters (2 or)3–5(–7), cymes 2–6-flowered, 2 per node;

proximal bracts lanceolate, 5–95 × 1–12 mm, margins entire or serrulate, rarely serrate;

peduncles and pedicels ascending to erect, glandular-pubescent.

Flowers

calyx lobes ovate, 1.6–6 × 1.4–3 mm, margins entire or erose, glabrous;

corolla red to crimson, with reddish violet nectar guides, bilaterally symmetric, weakly bilabiate, tubular, 22–30 mm, densely yellow-villous internally abaxially, tube 6–8 mm, throat 6–8 mm diam., constricted at orifice, rounded abaxially, abaxial lobes spreading to reflexed, adaxial lobes projecting to erect;

stamens included, pollen sacs divergent, 1.5–1.9 mm, sides glabrous, sutures denticulate, teeth to 0.1 mm;

staminode 15–17 mm, included or slightly exserted, tip straight to recurved, distal 1–3 mm sparsely lanate, hairs yellow, to 1.5 mm;

style 18–28 mm, usually exserted.

calyx lobes ovate to lanceolate, 4–6 × 1.5–2 mm, glandular-pubescent;

corolla light lavender to lavender, with violet nectar guides, tubular, 14–22 mm, glandular-pubescent externally, moderately white-pilose internally abaxially, tube 4–6 mm, throat slightly inflated, 4–6 mm diam., prominently 2-ridged abaxially;

stamens included, pollen sacs divergent, navicular, 1–1.3 mm, dehiscing completely, connective splitting, sides glabrous, sutures papillate;

staminode 11–12 mm, reaching orifice, 0.4–0.5 mm diam., tip slightly recurved, distal 7–9 mm densely villous, hairs golden yellow, to 1.5 mm;

style 9–12 mm.

Capsules

10–15 × 5–9 mm.

6–8 × 3–4 mm, glabrous.

2n

= 16.

Penstemon cardinalis

Penstemon gracilis

Phenology Flowering May–Aug.
Habitat Tallgrass, mixed grass, and shortgrass prairies, foothills.
Elevation 300–2100 m. (1000–6900 ft.)
Distribution
from FNA
NM; TX
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
from FNA
CO; IA; IL; IN; MI; MN; MT; ND; NE; NM; SD; WI; WY; AB; BC; MB; ON; SK
[WildflowerSearch map]
[BONAP county map]
Discussion

Varieties 2 (2 in the flora).

Penstemon cardinalis occurs as two weakly differentiated varieties in isolated ranges of the Southern Rocky Mountains.

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Glabrous-leaved plants are characteristic on the prairies of most of the central and northern Great Plains, and in the foothills of the Central, Northern, and Canadian Rocky mountains. Puberulent-leaved plants from the Driftless Area of Wisconsin have been named var. wisconsinensis. Puberulent-leaved plants also occur in Alberta and in North Dakota (specimens from Barnes, Benton, Eddy, Pierce, Ramsey, Wells, and Williams counties have been seen), sometimes with glabrous-leaved plants. Penstemon gracilis is introduced in Indiana (K. Yatskievych 2000).

The roots of Penstemon gracilis are used by the Lakota of the northern Great Plains for protection from snakebites (D. E. Moerman 1998).

(Discussion copyrighted by Flora of North America; reprinted with permission.)

Key
1. Calyx lobes 1.6–3.5(–4) × 1.4–2 mm; cauline leaf blades elliptic to spatulate or ovate, not leathery; proximal bracts ovate to lanceolate.
var. cardinalis
1. Calyx lobes 4–6 × 2.3–3 mm; cauline leaf blades ovate to subcordate, sometimes elliptic, leathery; proximal bracts suborbiculate to ovate.
var. regalis
Source FNA vol. 17, p. 147. FNA vol. 17, p. 205.
Parent taxa Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Elmigera Plantaginaceae > Penstemon > subg. Penstemon > sect. Penstemon
Sibling taxa
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. gracilis, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
P. abietinus, P. absarokensis, P. acaulis, P. acuminatus, P. alamosensis, P. albertinus, P. albidus, P. albomarginatus, P. ambiguus, P. ammophilus, P. anguineus, P. angustifolius, P. arenarius, P. arenicola, P. aridus, P. arkansanus, P. attenuatus, P. atwoodii, P. auriberbis, P. australis, P. azureus, P. baccharifolius, P. barbatus, P. barnebyi, P. barrettiae, P. bicolor, P. bleaklyi, P. bracteatus, P. breviculus, P. brevisepalus, P. buckleyi, P. caesius, P. caespitosus, P. calcareus, P. californicus, P. calycosus, P. canescens, P. cardinalis, P. cardwellii, P. carnosus, P. caryi, P. centranthifolius, P. cinicola, P. clevelandii, P. clutei, P. cobaea, P. comarrhenus, P. compactus, P. concinnus, P. confertus, P. confusus, P. crandallii, P. cusickii, P. cyananthus, P. cyaneus, P. cyanocaulis, P. cyathophorus, P. dasyphyllus, P. davidsonii, P. deamii, P. deaveri, P. debilis, P. degeneri, P. deustus, P. digitalis, P. diphyllus, P. discolor, P. dissectus, P. distans, P. dolius, P. duchesnensis, P. eatonii, P. elegantulus, P. ellipticus, P. eriantherus, P. euglaucus, P. fendleri, P. filiformis, P. flavescens, P. floribundus, P. floridus, P. flowersii, P. franklinii, P. fremontii, P. fruticiformis, P. fruticosus, P. gairdneri, P. gibbensii, P. glaber, P. glandulosus, P. glaucinus, P. globosus, P. goodrichii, P. gormanii, P. gracilentus, P. grahamii, P. grandiflorus, P. griffinii, P. grinnellii, P. guadalupensis, P. hallii, P. harbourii, P. harringtonii, P. havardii, P. haydenii, P. heterodoxus, P. heterophyllus, P. hirsutus, P. humilis, P. idahoensis, P. immanifestus, P. incertus, P. inflatus, P. jamesii, P. janishiae, P. kingii, P. kralii, P. labrosus, P. laetus, P. laevigatus, P. laevis, P. lanceolatus, P. laricifolius, P. laxiflorus, P. laxus, P. leiophyllus, P. lemhiensis, P. lentus, P. leonardii, P. linarioides, P. longiflorus, P. lyallii, P. marcusii, P. mensarum, P. metcalfei, P. miser, P. moffatii, P. monoensis, P. montanus, P. moriahensis, P. mucronatus, P. multiflorus, P. murrayanus, P. nanus, P. navajoa, P. neomexicanus, P. neotericus, P. newberryi, P. nitidus, P. nudiflorus, P. oklahomensis, P. oliganthus, P. ophianthus, P. osterhoutii, P. ovatus, P. pachyphyllus, P. pahutensis, P. pallidus, P. palmeri, P. papillatus, P. parryi, P. parvulus, P. parvus, P. patens, P. payettensis, P. paysoniorum, P. peckii, P. penlandii, P. pennellianus, P. perpulcher, P. personatus, P. petiolatus, P. pinifolius, P. pinorum, P. platyphyllus, P. pratensis, P. procerus, P. pruinosus, P. pseudoputus, P. pseudospectabilis, P. pudicus, P. pumilus, P. purpusii, P. putus, P. radicosus, P. rattanii, P. retrorsus, P. rhizomatosus, P. richardsonii, P. roezlii, P. rostriflorus, P. rubicundus, P. rupicola, P. rydbergii, P. saxosorum, P. scapoides, P. scariosus, P. secundiflorus, P. seorsus, P. sepalulus, P. serrulatus, P. smallii, P. spatulatus, P. speciosus, P. spectabilis, P. stenophyllus, P. stephensii, P. strictiformis, P. strictus, P. subglaber, P. subserratus, P. subulatus, P. sudans, P. superbus, P. tenuiflorus, P. tenuis, P. teucrioides, P. thompsoniae, P. thurberi, P. tidestromii, P. tiehmii, P. tracyi, P. triflorus, P. triphyllus, P. tubaeflorus, P. uintahensis, P. utahensis, P. venustus, P. virens, P. virgatus, P. wardii, P. washingtonensis, P. watsonii, P. whippleanus, P. wilcoxii, P. wrightii, P. xylus, P. yampaënsis
Subordinate taxa
P. cardinalis var. cardinalis, P. cardinalis var. regalis
Synonyms P. gracilis subsp. wisconsinensis, P. gracilis var. wisconsinensis
Name authority Wooton & Standley: Contr. U.S. Natl. Herb. 16: 171. (1913) — (as Pentstemon) Nuttall: Gen. N. Amer. Pl. 2: 52. (1818) — (as Pentstemon gracile)
Web links